Ρίχνοντας μία νηφάλια ματιά στο παρελθόν, η δεκαετία του ’90 μοιάζει με μία αλαζονικά αισιόδοξη εποχή ευημερίας και σπατάλης, που δεν πρόδιδε σε καμία περίπτωση όλα όσα επρόκειτο να ακολουθήσουν. Ο κινηματογράφος παραδόξως, δεν επηρεάστηκε τόσο από την εν λόγω οπτική, καθώς τα δύο θέματα που επικράτησαν σε αρκετές από τις καλύτερες ταινίες των ’90s ήταν οι (φυσικές και μη) καταστροφές και το διάστημα ως πεδίο δράσης. Υπήρξε μία κάποια ανησυχία για το τέλος του αιώνα και μία γενικότερη αίσθηση ότι τα φαινόμενα απατούσαν και πως κάτι απροσδιόριστο δεν πήγαινε καλά.
Τα Matrix, The Truman Show και Fight Club με τον τρόπο τους έθεταν ερωτήματα για το αν αξίζει η ταλαιπωρία των υπερωριών για την εξασφάλιση περισσότερων υλικών αγαθών. αν άξιζε η δουλειά, το αυτοκίνητο, το σπίτι με την άσπρη περίφραξη. Ίσως αυτό να είναι το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της δεκαετίας του ’90 απ’ όλα, όμως: Η γκρίνια για το σπίτι και το αυτοκίνητο που ακόμα μπορούσες να πληρώσεις, δεδομένου του ότι κανείς δεν είχε ασχοληθεί επισταμένα με την υπερθέρμανση του πλανήτη, τη διεθνή τρομοκρατία ή την πιστωτική χρεοκοπία ακόμα. Όπως και να έχει αποτέλεσε μία δεκαετία κατά την οποία τα blockbusters γιγαντώθηκαν, πολλές ενδιαφέρουσες ανεξάρτητες ταινίες κυκλοφόρησαν, ενώ ο βρετανικός κινηματογράφος αναγεννήθηκε υπό την καθοδήγηση των Danny Boyle και Richard Curtis.
Παρακάτω λοιπόν, βρίσκεις 10 από τις καλύτερες παραγωγές της δεκαετίας του ’90 σε αλφαβητική και χρονολογική σειρά.
Malcolm X (1992)
Η βιογραφική ταινία του Spike Lee για τον ηγέτη των ατομικών δικαιωμάτων παρακολουθεί όλη τη διάρκεια της ζωής του, από τα πρώτα, σκληρά χρόνια στο αγροτικό Μίσιγκαν μέχρι τη δολοφονία του. Μάλιστα, ο Lee ανέλαβε μετά την αποχώρηση του λευκού Norman Jewison από το πρότζεκτ, ενώ αυτός που θριάμβευσε με την ερμηνεία του ήταν ο πρωταγωνιστής Denzel Washington.
Ed Wood (1994)
Η ιστορία του πιο αποτυχημένου σκηνοθέτη στο Χόλιγουντ παρουσιάζεται ιδιαίτερα συγκινητική δια χειρός Tim Burton. Βλέπουμε την προσπάθειά του να εισχωρήσει στην κινηματογραφική βιομηχανία, έχοντας συγκξεντρώσει γύρω του μία ομάδα από άχρηστους και άβουλους. Το αποτέλεσμα παραδόξως, είναι αστείο, ειλικρινές και κυρίως ενθαρρυντικό για τη δύναμη των ονείρων.
Pulp Fiction (1994)
Οι πουριτανοί φίλοι του Tarantino ενδεχομένως να έδιναν προτεραιότητα στο Reservoir Dogs αλλά όταν μιλάμε για ταινίες που κατέγραψαν – ή μάλλον μεταμόρφωσαν – το πολιτιστικό πνεύμα της εποχής, τότε το Pulp Fiction και οι εμβληματικές σκηνές του είναι σίγουρα μία από αυτές. Ας μην ξεχνάμε επίσης, το μεγαλειώδες casting του John Travolta στον ρόλο του εκτελεστή Vince Vega, ο οποίος βρισκόταν σε τέλμα μετά το Grease, σχεδόν επί δύο δεκαετίες. σχεδόν δύο δεκαετίες νωρίτερα. Ποιος να το φανταζόταν ότι θα μπορούσε να αφήσει μακριά μαύρα μαλλιά, να υιοθετήσει σέξι χορευτικές κινήσεις και να σταθεί στο ύψος του απέναντι στον Samuel L Jackson; Ο QT, προφανώς.
Speed (1994)
Ενδεχομένως αυτή να είναι πιο ’90s ταινία της εν λόγω δεκαετίας του. Περισσότερα σχετικά, διαβάζεις αναλυτικά παρακάτω.
Fargo (1996)
Ναι, βέβαια, η Frances McDormand ήταν υπέροχη στο Nomadland, και στο Three Billboards Outside Ebbing, Missouri, και σε ό,τι άλλο έχει παίξει, αλλά για εμάς θα είναι πάντα η Marge Gunderson της καρδιάς μας. Όπως και η πρόσφατη spin-off σειρά, η αρχική ταινία επικεντρώθηκε σε έναν διευθυντή αντιπροσωπείας αυτοκινήτων (William H Macy), ο οποίος προσλαμβάνει δύο μπράβους (Peter Stormare και Steve Buscemi) για να απαγάγουν τη γυναίκα του, ώστε να αποσπάσει χρήματα από τον πεθερό του.
Romeo + Juliet (1996)
Αν ο Baz Luhrmann επρόκειτο να αναβαθμίσει το τραγικό ρομάντζο του William Shakespeare σήμερα, λογικά θα είχε ακολουθήσει μία εντελώς διαφορετική οδό, μακριά από την πεπατημένη. Ωστόσο, εδώ προτίμησε να κρατήσει τη γλώσσα ανέγγιχτη, με τους πρωταγωνιστές Claire Danes και Leonardo DiCaprio να δίνουν στους ερωτευμένους εραστές ένα σύγχρονο, highschooly άγχος. Στα θετικά του, προφανώς κρατάμε το πιπεράτο soundtrack Lovefool των Cardigans.
The Watermelon Woman (1996)
Αυτό το mockumentary ομολογουμένως ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του: Η σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ Cheryl Dunye υποδύεται τη Cheryl, μία σκηνοθέτιδα που γυρίζει ένα ντοκιμαντέρ για έναν ξεχασμένο ηθοποιό της δεκαετίας του ’30. Γοητεύεται από μία μαύρη ηθοποιό που εμφανιζόταν σε πανομοιότυπους ρόλους και αποφασίζει να την εντοπίσει. Αποτέλεσε ακρογωνιαίο λίθο του queer κινηματογράφου και μία αστεία, συγκινητική καταγραφή σχετικά με το ποιος φτιάχνει την ιστορία που νομίζουμε ότι ξέρουμε.
Trainspotting (1996)
Το ντεμπούτο του Danny Boyle, Shallow Grave δεν αποκλείεται να είναι ισάξιο του Trainspotting, αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης. Όπως και να έχει, το Trainspotting παραμένει πανίσχυρο στη συνείδηση των σινεφανς και άπειροι λόγοι συντελούν σε αυτό. Ανάμεσά τους οι σκληρές, επίπεδες συνθέσεις του Brian Tufano, οι σεκάνς φαντασίας που οδηγούν στη χειρότερη τουαλέτα της Σκωτίας και καταλήγουν σε υπερβολική δόση, το πονηρό, στεγνό σενάριο του John Hodge, ένα καταιγιστικό, πανέμορφο soundtrack με την υπογραφή των Underworld, Blur, Pulp και Elastica.
The Truman Show (1998)
ΤοTruman Show με τον Jim Carrey σε έναν αναπάντεχα δραματικό για τη μέχρι τότε θητεία του ρόλο μοιάζει με κάτι σα μίνι παρωδία του καταναλωτισμού και της ψυχολογικής διαταραχής. Ο Truman είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος που διάγει έναν επιφανειακά ικανοποιητικό βίο, χωρίς να συνειδητοποιεί ότι ζει σε ένα γιγαντιαίο τηλεοπτικό στούντιο ως πρωταγωνιστής της πιο δημοφιλούς εκπομπής στον κόσμο.
Beau Travail (1999)
Ένας συνταξιούχος στρατιωτικός θυμάται τις μέρες που διοικούσε ένα τμήμα της Γαλλικής Λεγεώνας των Ξένων με έδρα το Τζιμπουτί. Αυτά είναι τα βασικά που χρειάζεται να γνωρίζει κανείς για το Beau Travail της Claire Denis, που βασίζεται στο μυθιστόρημα Billy Budd του Herman Melville. Η ταινία ασχολείται με τη ζήλια και την εκδίκηση, αλλά και με τον τρόπο με τον οποίο ο κινηματογράφος μας κάνει να νιώθουμε πράγματα χωρίς να μας τα επιβάλλει.