Με αφορμή την κυκλοφορία του 355 του Simon Kinberg, με τις Jessica Chastain, Penélope Cruz, Bingbing Fan και Diane Kruger, το Esquire ξεχωρίζει 13 από τις καλύτερες κατασκοπικές ταινίες ever.
Ο Leamas είναι ένας από τους πολλούς, καθόλου glamorous μυστικούς πράκτορες που πρωταγωνιστούν στις σελίδες του μετρ της κατασκοπευτικής λογοτεχνίας, και στέκεται δίπλα στους George Smiley του Gary Oldman στο “Ο κλήρος έπεσε στον Σμάιλι” και Günther Bachmann του Philip Seymour Hoffman στο “Ο Νο1 καταζητούμενος“. Στον αντίποδα, υπάρχει ο πάντα και παντού στιλάτος James Bond, ο πολυμήχανος Jason Bourne με το αγγελικό πρόσωπο και μερικοί ακόμα πράκτορες που πρωταγωνίστησαν σε ορισμένες από τις καλύτερες κατασκοπευτικές ταινίες στην ιστορία της μεγάλης οθόνης.
GoldenEye (1995)
Πολλοί fans του 007 ίσως έχουν τις αντιρρήσεις τους αλλά πρέπει να δουν κατάματα την αλήθεια. Ο Pierce Brosnan είναι καταπληκτικός, η ταινία του Martin Campbell είναι διασκεδαστική και, εν αντιθέσει με τις περισσότερες Bond movies, θα τη δεις πάντα όταν την πετύχεις τυχαία στην τηλεόραση.
Θέλεις κι άλλα επιχειρήματα; Ο Brosnan περνά με ένα τανκ μέσα από την Αγία Πετρούπολη, η Famke Janssen μας δίνει μία καταπληκτικά σαδιστική Bond villain και ο Sean Bean -ώ τι έκπληξη- πεθαίνει.
Τα 39 σκαλοπάτια (1935)
Ένας αρχιτέκτονας κατηγορείται για τον φόνο μίας άγνωστης γυναίκας στο διαμέρισμά του. Στην προσπάθεια να αποδείξει την αθωότητά του, γίνεται φυγάς και βρίσκεται αντιμέτωπος με μία τρομακτική συνωμοσία.
Βασισμένος στο κατασκοπευτικό βιβλίο του John Buchan, ο μάστερ του σασπένς Alfred Hitchcock γύρισε μία από τις καλύτερες ταινίες του, που κατέχει την 4η θέση των σημαντικότερων βρετανικών ταινιών του 20ου αιώνα, σύμφωνα με το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. Για την ακρίβεια, την ταινία που αποτέλεσε την αρχή των πάντων για τις μετέπειτα δημιουργίες του, αλλά και για τα φιλμ του είδους.
Υπόθεση Νοτόριους (1946)
Από τη μία έχουμε ένα σκοτεινό, ψυχολογικό θρίλερ. Από την άλλη, μία ερωτική ιστορία για μία femme fatale με αμαρτωλό παρελθόν, που στρατολογείται από έναν Αμερικανό πράκτορα για να κατασκοπεύσει ομάδα Ναζί στο μεταπολεμικό Ρίο.
Τους δύο ρόλους ερμήνευσαν οι Ingrid Bergman και Cary Grant στο ζενίθ της καριέρας τους, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Alfred Hitchcock (Στο καστ και ο δικός μας, Αλέξης Μινωτής). Οι στιλιστικές επιλογές του Grant απέδειξαν ότι ο Bond σίγουρα δεν είναι ο μόνος καλοντυμένος μυστικός πράκτορας.
Ο τρίτος άνθρωπος (1949)
Μία από τις καλύτερες ταινίες στην ιστορία του σινεμά. Η κορωνίδα των βρετανικών φιλμ του 20ου αιώνα, σύμφωνα με το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. Το φιλμ νουάρ του Carol Reed με τον Orson Welles μεταξύ των πρωταγωνιστών έγινε διάσημο για την ευρηματική σκηνοθεσία και την ατμοσφαιρική και οσκαρική ασπρόμαυρη φωτογραφία του.
Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από έναν άσημο συγγραφέα, που φτάνει στη μεταπολεμική Βιέννη για να συναντήσει έναν φίλο του. Όταν μαθαίνει ότι είναι νεκρός, οι ύποπτες συνθήκες του θανάτου του τον ωθούν να ανακαλύψει την αλήθεια.
Στη σκιά των τεσσάρων γιγάντων (1959)
Ο Hitchcock σκηνοθετεί ξανά τον Grant σε ένα ακόμα θρίλερ γεμάτο δράση, ανατροπές, μαύρο χιούμορ και σασπένς από την πρώτη μέχρι την τελευταία του σκηνή. Η υπόθεσή του περιστρέφεται γύρω από έναν φιλήσυχο διαφημιστή που πέφτει θύμα απαγωγής συμμορίας κατασκόπων που τον περνούν για πράκτορα της CIA.
Από τα trivia του φιλμ, κρατήσαμε το εξής: Οι σκηνές που διαδραματίζονται στον Ο.Η.Ε. γυρίστηκαν σε στούντιο, κι αυτό επειδή μετά την ταινία The Glass Wall (1953), απαγορεύτηκαν τα γυρίσματα στο κτίριο του Οργανισμού. Ο Hitchcock χρησιμοποίησε κρυφές κάμερες και έναν φωτογράφο προκειμένου να τραβήξει φωτογραφίες από το εσωτερικό των χώρων του κτιρίου προκειμένου να να γίνει πειστικότερη η αναπαράσταση των ντεκόρ του στούντιο.
Από τη Ρωσία με αγάπη (1963)
Ναι ok, δεν πρόκειται για την καλύτερη ταινία στο franchise του James Bond. Σίγουρα όμως, είναι εκείνη που αποτέλεσε τον ορισμό της old fashioned κατασκοπίας και έδειξε τον δρόμο στις μετέπειτα ταινίες του κινηματογραφικού σύμπαντος του 007 όσον αφορά το πώς γίνεται ένας πράκτορας να συνδυάζει γοητεία, χιούμορ, ευφυΐα και εκπληκτικό σημάδι.
Ο απόρρητος φάκελος Ίπκρες (1965)
Ο μυστικός πράκτορας Harry Palmer καλείται να ερευνήσει μία υπόθεση που ακούει στο όνομα “Φάκελος Ίπκρες” και αφορά ζητήματα εθνικής ασφάλειας. Ενώ οι ίντριγκες, οι διπροσωπίες και οι δολοφονίες τον βυθίζουν σε ένα δίκτυο δολιοφθοράς, εκείνος προσπαθεί να ξεδιπλώσει το κουβάρι του μυστηρίου.
Και το κάνει με έναν από τους πιο αριστουργηματικούς τρόπους, τόσο σκηνοθετικά (Sidney J. Furie) και σεναριακά (Bill Canaway, James Doran), όσο και ερμηνευτικά με έναν καθηλωτικά ευφυή Michael Caine στην ίσως πρώτη ταινία που αποκάλυψε το ταλέντο του στον κόσμο. Αναμφίβολα, το “Ο Απόρρητος Φάκελος Ίπκρες” είναι ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα spy movies.
Οι τρεις ημέρες του Κόνδορα (1975)
Ένας αναλυτής της CIA βρίσκει τους συναδέλφους του δολοφονημένους. Ενημερώνει την υπηρεσία του και γίνεται αυτομάτως ο επόμενος στόχος εξόντωσης.
Ο Sydney Pollack σκηνοθετεί τον Robert Redford σε μία από τις πιο εμβληματικές ερμηνευτικά στιγμές του σε ένα θρίλερ συνωμοσίας, που πέντε δεκαετίες μετά παραμένει αγέραστο και τρομακτικά επίκαιρο, αποτυπώνοντας ένα διεφθαρμένο σύστημα που καταπίνει μία ολόκληρη χώρα, καταστρέφοντας τους πολίτες της.
The Bourne Identity (2002)
Βασισμένος στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Robert Ludlum για έναν μυστικό πράκτορα που παθαίνει αμνησία και προσπαθεί να ανακαλύψει την πραγματική του ταυτότητα ενώ βρίσκεται μπλεγμένος σε μια συνωμοσία της CIA, ο Doug Liman έκανε reset στο κατασκοπευτικό είδος με το Bourne Identity, που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τις ταινίες Bond με τον Daniel Craig, αλλά και για την τριλογία του “Σκοτεινού Ιππότη” του Christopher Nolan. Ήταν επίσης η ταινία που σύστησε τον Matt Damon στο Χόλιγουντ ως πρωταγωνιστή.
Οι Ζωές των Άλλων (2006)
Το 1984 στο Ανατολικό Βερολίνο, ένας αξιωματούχος της Στάζι διατάσσεται να παρακολουθήσει το διαμέρισμα ενός διάσημου ζευγαριού καλλιτεχνών. Σταδιακά, αρχίζει να επεμβαίνει διακριτικά στη ζωή τους, κάτι που έχει επιπτώσεις και στη δική του.
Βραβευμένο με το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, το ψυχολογικό δράμα του σκηνοθέτη και σεναριογράφου Florian Henckel von Donnersmarck, στην πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα, είναι ο γερμανικός κινηματογράφος στα καλύτερα του. Τα νοήματα του έργου πολλαπλά, αλλά πάνω απ’ όλα ανθρώπινα. Η καταπάτηση της ελευθερίας είναι ο πιο βασανιστικός θάνατος.
Καυτό απόρρητο (2008)
Όταν ο Chad και η Linda, συνάδελφοι σε ένα γυμναστήριο, βρίσκουν ένα CD με κωδικοποιημένες πληροφορίες που ανήκει σε πρώην πράκτορα της CIA, αποφασίζουν να τον εκβιάσουν, αλλά εκείνος αρνείται να τους πληρώσει. Απευθύνονται στη ρώσικη πρεσβεία και η κατάσταση ξεφεύγει από κάθε έλεγχο.
Με το “Καυτό απόρρητο”, οι αδερφοί Coen απέδειξαν ότι μπορούν να φέρουν εις πέρας οποιοδήποτε είδος με επιτυχία. Αυτή η αλλόκοτη μαύρη κωμωδία παρωδεί τον κόσμο της κατασκοπίας, κλείνοντας το μάτι στην Αμερική του George W. Bush Junior.
Κι ο κλήρος έπεσε στον Σμάιλι (2011)
“There’s a mole, right at the top of the Circus“. Αυτόν ακριβώς τον “τυφλοπόντικα”, έναν Ρώσο διπλό κατάσκοπο, προσπαθεί να ανακαλύψει ο βετεράνος των μυστικών υπηρεσιών George Smiley, καθώς έχει εισχωρήσει στα υψηλά κλιμάκια της Βρετανικής μυστικής υπηρεσίας, στο Λονδίνο στις αρχές της δεκαετίας του ’70.
Το ομώνυμο βιβλίο του John le Carré μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Tomas Alfredson με την ιστορία του να ξεδιπλώνεται με το αργό σασπένς μίας σκακιστικής παρτίδας και με ένα all star cast: Colin Firth, Tom Hardy, John Hurt, Toby Jones, Mark Strong, Benedict Cumberbatch και τον Gary Oldman στον ρόλο του Smiley.
Zero Dark Thirty (2012)
Το βραβευμένο οσκαρικό φιλμ της Kathryn Bigelow, της πρώτης γυναίκας που έχει τιμηθεί με χρυσό αγαλματίδιο σκηνοθεσίας στην ιστορία των βραβείων της Ακαδημίας, είναι ένα περιπετειώδες θρίλερ, που διηγείται την αποστολή των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων να συλλάβουν και να σκοτώσουν τον Osama Bin Laden.
Πολύ πριν μπει στην τηλεοπτική ζωή μας η παρόμοιας θεματολογίας σειρά Homeland, το Zero Dark Thirty οπτικοποίησε όλα όσα μέχρι τότε διαβάζαμε και ακούγαμε για την τρομοκρατική οργάνωση της Αλ Κάιντα, τους βομβαρδισμούς των στρατιωτικών βάσεων και τα βασανιστήρια από πλευράς του αμερικανικού στρατού.